Το θέμα Ορθογραφίας της Ορθοπαι(ε)δικής συνεχίζει να μας απασχολεί παρά τη σχετικά κοινή παραδοχή γραφής με “αι” από την Ορθοπαιδική κοινότητα και κατά καιρούς δημιουργούνται έντονες αντιπαραθέσεις.
Ο όρος εμφανίστηκε για πρώτη φορά όταν ο Γάλλος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων Nicolas Andry (1658 – 1742) από τις ελληνικές λέξεις «Ορθός» και «Παιδίον» στο βιβλίο του «Traite d΄orthopedie ou l΄art de prevenir et corriger dans les enfants les difformites du corps» (Πραγματεία περί Ορθοπαιδικής ή τέχνη της πρόληψης και διόρθωσης των σωματικών δυσπλασιών στα παιδιά). Το όνομα αυτό έγινε σταδιακά αποδεκτό στην Ελλάδα αλλά και στη παγκόσμια Ορθοπαιδική κοινότητα για το σύνολο της ειδικότητας (παιδιά και ενήλικες) και διατηρήθηκε ως τις αρχές του 20 ου αιώνα
Στην Ελλάδα το όνομα Ορθοπαιδική βρέθηκε άρχισε να γράφεται με “ε” στις αρχές του 20 ου αιώνα. Προέρχεται από το “Ορθός” και “Πέδη” με σκοπό να καλύψει περισσότερο το φάσμα της ειδικότητας. Κατά άλλους έγινε παράφραση του γαλλικού orthopedie δεδομένου ότι δεν υπάρχει αντίστοιχα “αι” στη γαλλική γλώσσα (πχ. pediatrique : παιδιατρική) και μετά έγινε προσπάθεια ετυμολογικής συσχέτισης. Η αλλαγή έγινε αποδεκτή από τον καθηγητή Ορθοπαιδικής κ. Χρυσοαπάθη ο οποίος αναφέρει ότι μέχρι των ημερών του γραφόταν με “αι”: “δι΄ό και απεκάλεσεν ταύτην ο Andry «Ορθοπαιδική» εκ του “Ορθός” και “Παις” … το όνοµα αυτό του ηµέτερου κλάδου διετηρήθη µέχρι των ηµερών ηµών” (αρχές του 20ου αιώνα).
Δεν αναφέρεται ποτέ επίσημα πότε και από ποιους έγινε αυτή η αλλαγή. Το παράδοξο είναι ότι αυτοί που άλλαξαν το «Ορθοπαιδική» σε «Ορθοπεδική», επειδή δεν τους ικανοποιούσε, δεν δημιούργησαν μια καινούργια διαφορετική ονομασία πιο αντιπροσωπευτική. Απλά πήραν το ιστορικό όνομα του Nicolas Andry και αλλοίωσαν την ετυμολογία και γραφή του, αφήνοντας το φωνητικά το ίδιο και ψάχνοντας εκ των υστέρων ρίζες στην ελληνική γλώσσα για να στηρίξουν αυτή την άποψη.
Τη δεκατεία του 1990 εκδηλώθηκε σε διεθνές επίπεδο μια τάση αλλαγής του ονόματος “Ορθοπαι(ε)δική” σε “Ορθοχειρουργική” – “Orthosurgery” ή “Bone Surgery” με διάφορα επιχειρήματα και δημοσιεύσεις. Στα πλαίσια διατήρησης και διεθνούς καθιέρωσης του όρου Ορθοπαιδική (Orthopaedics) έγινε αναδρομή στην αρχική προέλευση του όρου.
Το 1997 στη γενική συνέλευση της Πανελλήνιας Ορθοπαιδικής Εταιρείας (ΕΕΧΟΤ) ο αείμνηστος καθηγητής Π. Συμεωνίδης μετά από εισήγηση πολλών καθηγητών Ορθοπαιδικής Ελληνικών Πανεπιστημίων και τη γνώμη τριών καθηγητών γλωσσολογίας από τα Πανεπιστήμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης, επανέφερε τον όρο “Ορθοπαιδική” με σκοπό να λήξει οριστικά το ζήτημα και να καθιερωθεί διεθνώς ο όρος. Σημαντικό ρόλο είχε και η αναγραφή των λέξεων “Ορθόν Παιδίον” στο λογότυπο της Αμερικανικής Ακαδημίας Ορθοπαιδικών Χειρουργών που είναι η μεγαλύτερη και εγκυρότερη στο κόσμο.
Ακαδημίας Ορθοπαιδικών Χειρουργών.
Χαρακτηριστικά ο Καθηγητής κ. Π. Συμεωνίδης αναφέρει: “Θα ήταν τραγικό ένας καθηγητής από άλλη χώρα να δίνει πριν από 280 χρόνια ελληνικό όνομα σε ένα καινούργιο κλάδο της ιατρικής, τιμώντας την ελληνική γλώσσα, όταν δεν υπήρχε ελληνικό κράτος, το όνομα αυτό να γίνεται αποδεκτό από τις Ορθοπαιδικές Εταιρείες όλου σχεδόν του κόσμου και μόνο η Ελλάδα να απεμπολεί την τιμή αλλάζοντας τις ρίζες του ονόματος γράφοντας το με ε”
Και ενώ φάνηκε αρχικά να δίνεται λύση στο “πρόβλημα” υπάρχουν από την άλλη πλευρά πολλά δημοσιευμένα άρθρα που υποστηρίζουν τη γραφή με “ε”, εστιάζοντας στο ότι η γραφή με “αι” περιορίζει το αντικείμενο της ειδικότητας στα παιδιά. Συχνά μάλιστα υπάρχει υπέρμετρη αντίδραση ειδικά των υπέρμαχων του “ε” με ιδιαίτερη οξύτητα στα όρια του παραλόγου.
Και τα δύο ονόματα λοιπόν έχουν ετυμολογική βάση και τα δύο δεν καλύπτουν πλήρως όλο το φάσμα της Ορθοπαιδικής. Για αυτό σεβόμενος και τις δυο απόψεις προτιμώ τη γραφή με “αι” δεδομένου ότι το θέμα έχει να κάνει καθαρά με την Ιστορία του Ονόματος. Μακάρι να γινόταν η ίδια συζήτηση για το πως ασκείται!
Πηγή: hip-knee.gr